به نقل از «فرارو»

وزن کشی دلار بازار

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۰۲۶۲

در هفته‌های اخیر، برخی از مقامات دولتی عنوان کرده‌اند که «دلار بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسند»، اما آیا به راحتی می‌توان وزن دلار بازار آزاد را نادیده گرفت و از آن عبور کرد؟

به گزارش دنیای اقتصاد، این روزنامه در یک گزارش به بررسی رابطه رشد «نرخ ارز» و «پول» پرداخته است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد این دو متغیر همبستگی بسیار بالایی دارند که پس از سال۹۷ تشدید هم شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد می‌تواند بر مسیر رشد پول اثرگذار باشد. افزایش سهم پول از نقدینگی رابطه مستقیمی با انتظارات تورمی دارد. این موضوع با احساسات عمومی در رابطه با اثرگذاری تغییرات نرخ ارز بر قیمت‌ها همسو است.

در نبود یک لنگر اسمی موثر برای سیاست پولی، عموم مردم با تغییر نرخ ارز، انتظارات تورمی بالایی را تجربه می‌کنند و این انتظارات خود را در قالب استفاده بیشتر از پول نشان می‌دهد. نتیجه این است که سیاستگذار برای مهار انتظارات نمی‌تواند در رابطه با نرخ ارز بازار آزاد بی‌تفاوت باشد و اتفاقا به رسمیت شناختن آن می‌تواند گام نخست، برای سیاستگذاری موثر باشد.

پول یکی از اجزای نقدینگی است که افزایش آن می‌تواند نشان‌دهنده نرخ تورم باشد. در ادبیات اقتصادی، پول معادل اسکناس و سپرده‌های دیداری است. از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد که رابطه مثبتی میان رشد نقطه‌به‌نقطه پول و نرخ ارز وجود دارد. محاسبات، نشان می‌دهد ضریب همبستگی بین رشد نرخ ارز و رشد نقطه‌به‌نقطه پول طبق داده‌های فروردین ۱۳۹۳ تا دی‌ماه ۱۴۰۲ برابر با ۰.۴۸ است که نشان از رابطه مثبت این دو متغیر است.

هنگامی که داده‌ها از آبان‌ماه ۱۳۹۸ تا دی‌ماه ۱۴۰۲ را بررسی می‌کنیم ضریب همبستگی بین رشد نرخ ارز و رشد نقطه‌به‌نقطه پول بیشتر می‌شود و به ۰.۶۹ می‌رسد. به نظر می‌رسد از این تاریخ به بعد تغییری ساختاری در اقتصاد ایران رخ داده است و ارتباط مابین نرخ ارز و رشد نقطه‌به‌نقطه پول قدرتمندتر شده است. همچنین رگرسیون این دو متغیر نیز نشان از معنی‌دار بودن اثر افزایش نرخ ارز بر رشد نقطه‌به‌نقطه پول است.

به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت اثر نرخ ارز بر رشد نقطه‌به‌نقطه پول زیاد باشد، ولی این اثر در بلندمدت کاهش می‌یابد. این محاسبات حاکی از آن است که رشد نرخ ارز و رشد سهم پول از نقدینگی به عنوان دو نماگر مهم انتظارات تورمی همبستگی زیادی با یکدیگر دارند و علاوه بر این، از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند. این در حالی است که سیاستگذاران پولی بار‌ها اعلام کرده‌اند که نرخ بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسند، اما این نرخ از اهمیت اساسی در ساختار اقتصادی کشور برخوردار است و با تورم رابطه نزدیکی دارد.

این موضوع در واقعیت نیز مشاهده می‌شود و سطح قیمت‌های بسیاری از کالاها، تحت تاثیر نرخ دلار غیررسمی قرار گرفته و با آن تنظیم می‌شود. البته باید توجه کرد در بلندمدت عامل اصلی تغییرات تورم، نرخ رشد نقدینگی است، اما در کوتاه‌مدت به دلیل لنگر شدن انتظارات روی نرخ ارز بازار، تغییرات این نرخ باید مورد توجه سیاستگذار باشد.

مسیر رشد نرخ ارز

بررسی مسیر رشد نرخ ارز از سال ۱۳۹۳ تا به امروز نشان می‌دهد رشد نقطه‌به‌نقطه میانگین ماهانه نرخ ارز از سال ۱۳۹۳ تا اواخر سال ۱۳۹۶ روندی نسبتا باثبات را طی کرد، اما در بهمن‌ماه این سال بود که رشد نقطه‌به‌نقطه میانگین ماهانه نرخ ارز با افزایش حدود ۲۹ واحد درصدی نسبت به ماه پیش، به ۳۸.۶۶ درصد رسید. پس از این تاریخ، رشد نرخ ارز روندی افزایشی طی کرد و به قله تاریخی ۲۷۱.۶۴ درصد رسید. این شوک ارزی که با سرعت خیره‌کننده منجر به رشد قیمت دلار شد، بنابر گفته برخی کارشناسان بزرگ‌ترین شوک ارزی تاریخ ایران بود.

این شوک شدید باعث شد نرخ ارز از حدود ۴ هزار تومان در مهرماه ۱۳۹۶ به بیش از ۱۴ هزار تومان در مهرماه ۱۳۹۷ برسد. رشد نقطه‌به‌نقطه میانگین ماهانه نرخ ارز پس از مهرماه ۱۳۹۷ روندی کاهشی را طی کرد. به طور کلی تا پایان سال ۱۳۹۸، نرخ ارز به حدود ۱۵ هزار و پانصد تومان رسید. در سال ۱۳۹۹ اما نرخ ارز بار دیگر دچار شوک شد و میانگین ماهانه قیمت دلار در شهریورماه این سال تا ۲۹ هزار تومان بالا رفت.

رشد نقطه‌به‌نقطه میانگین قیمت ماهانه دلار نیز در این سال تا ۱۶۱.۵۳ درصد رسید. بعد از شهریور ۱۳۹۹، رشد قیمت دلار روندی کاهشی به خود گرفت. این روند تا فروردین‌ماه سال ۱۴۰۱ نیز ادامه یافت، اما در اردیبهشت‌ماه این سال، رشد نقطه‌به‌نقطه میانگین قیمت ماهانه دلار بار دیگر دورقمی شد و تا ۹۷.۲ درصد در اسفندماه ۱۴۰۱ افزایش یافت. قیمت دلار در فروردین‌ماه ۱۴۰۲ نیز تا ۵۲ هزار تومان رسید.

از این تاریخ به بعد بود که رشد نقطه‌به‌نقطه میانگین قیمت ماهانه دلار شوک سال ۱۴۰۱ را پشت سر گذاشت و به‌تدریج فروکش کرد، بااین‌حال این کاهش به‌تدریج صورت گرفت و به نظر می‌رسد با ریسک‌های سیاسی متعددی در سال ۱۴۰۳ مواجه باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد وضعیت نرخ ارز به طور کلی و در بلندمدت همگام با تورم و نرخ رشد نقدینگی است، بااین‌حال در کوتاه‌مدت اثر نرخ ارز بر تورم و رشد پول واضح است و این متغیر از عاملیت برخوردار است.

مسیر سهم پول از نقدینگی

سهم پول از نقدینگی در سال‌های میانی دهه ۹۰ به طور کلی با کاهش روبه‌رو بوده است. می‌توان علت این کاهش را گسترش استفاده از بانکداری الکترونیک و استفاده کمتر مردم از اسکناس دانست، اما در سال ۱۳۹۸، سهم پول از نقدینگی به همان میزان سال ۱۳۹۳ رسید. سهم پول از نقدینگی بعد از این تاریخ نیز روند فزاینده خود را ادامه داد. این افزایش اگرچه گاهی با توقف‌های ماهانه مواجه بود، اما در کل، ادامه‌دار بود و تا سقف ۲۶.۰۳ درصد در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۲ رسید. از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ به بعد کاهش نسبی این سهم شروع شد و در دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۲۴.۳۹ درصد رسید.

این رقم اگر چه کاهشی نسبی را در این نماگر مهم انتظارات نشان می‌دهد، بااین‌حال هنوز در مقایسه با سال‌های گذشته رقمی بالا را نشان می‌دهد و حاکی از سطح بالای انتظارات تورمی است. همچنین با توجه به ریسک‌های سیاسی ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۲ و اوایل ۱۴۰۳ که منجر به رشد نرخ ارز شد، به نظر می‌رسد سهم پول از نقدینگی روندی رو‌به‌رشد را طی کرده باشد.

در مواجهه با این وضعیت چه باید کرد؟

سال‌هاست که سیاستگذاران اقتصادی کشور در سخنرانی‌های خود از نرخ‌گذاری دستوری ارز و به رسمیت نشناختن نرخ بازار آزاد سخن می‌گویند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ ارز بازار آزاد به عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر تورم در کوتاه‌مدت و نماگر مهم انتظارات تورمی از اهمیت بسیار زیادی در اقتصاد کشور برخوردار است.

به نظر می‌رسد سیاستگذار نمی‌تواند به تغییرات نرخ ارز تا زمانی که یک لنگر اسمی دیگر را جایگزین آن نکرده، واکنشی نداشته باشد. در بلندمدت با توجه به عاملیت نقدینگی در ایجاد تورم، سیاستگذاری اقتصادی باید معطوف به کنترل نرخ رشد نقدینگی و رفع ناترازی‌های بانکی باشد، اما در کوتاه‌مدت، کنترل ریسک‌های سیاسی اثرگذار بر نرخ ارز و قیمت‌گذاری این نرخ متناسب با وضعیت تورمی کشور و نیاز‌های بازار، عواملی هستند که می‌توانند تورم را کنترل کنند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: دلار نقدینگی نرخ ارز قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل رشد نقطه به نقطه میانگین بررسی ها نشان می دهد رشد نقطه به نقطه پول سهم پول از نقدینگی انتظارات تورمی میانگین ماهانه نرخ ارز و رشد نظر می رسد کوتاه مدت رشد نرخ ارز هزار تومان نرخ ارز نرخ ارز نرخ ارز قیمت دلار درصد رسید ماه ۱۴۰۲

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۰۲۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

احتمال بازگشت دلار به کانال ۶۱ هزارتومانی

امتداد - بررسی‌های به عمل آمده از بازار ارز غیررسمی تهران در هفته‌ای که گذشت گویای آن است که نرخ دلار آزاد در هفته نخست اردیبهشت ۲.۸۳ درصد کاهش یافته است.

 به گزارش پایگاه خبری امتداد، بررسی‌های به عمل آمده از بازار ارز غیررسمی تهران در هفته‌ای که گذشت گویای آن است که نرخ دلار آزاد در هفته نخست اردیبهشت ۲.۸۳ درصد کاهش یافته است. از بین رفتن ریسک‌های سیاسی در اخبار سبب شده حجم تقاضای بازار آزاد کاهش یابد. از سوی دیگر مال‌دارها نیز با ترس از تشدید روند کاهشی، اقدام به فروش دارایی‌های خود کرده‌اند.

بازار ارز و طلا در هفته‌ای که گذشت افت نرخ نسبتا قابل توجهی را تجربه کرد. در حالی که قیمت هر برگ دلار آزاد در بازار روز پنج‌شنبه ۳۰ فروردین ماه در کانال ۶۵ هزار تومانی معامله می‌شد، قیمت این ارز در روزهای پایانی هفته نخست اردیبهشت در کانال ۶۳ هزار تومانی ثبت شد. این در حالی است که سکه طلا در روند کاهشی دلار را پشت سر خود قرار داده و در همین مدت زمان ۵.۵۶ درصد افت کرده است. تحلیلگران بازار تهران عامل این روند کاهشی بازار را در پارامترهای سیاسی دنبال می‌کنند.

دنیای اقتصاد نوشت:به عقیده این افراد رشد قیمتی که بازار در هفته‌های اخیر تجربه کرده بود، پشتوانه معاملاتی نداشت و صرفا با تشدید هیجانات اتفاق افتاد. در نتیجه در زمان تخلیه این هیجانات، حمایت محکمی در بازار مشاهده نمی‌شود و افت نرخ به راحتی صورت می‌پذیرد. از سوی دیگر همراه شدن فروشندگان در بازار این روند را تشدید می‌کند. بسیاری از افرادی که در روزهای هیجانی بازار اقدام به خرید ارز در نرخ‌های بالا کردند، اکنون با هدف ضرر کمتر اقدام به عرضه دارایی‌های خود کرده و افت سطح تقاضا در کنار افزایش سطح عرضه به تشدید روند کاهشی دامن می‌زند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در زمان انتشار نخستین ریسک‌های سیاسی قیمت شاخص ارزی در کانال ۶۱ هزار تومانی معامله می‌شد. در نتیجه برخی از فعالان بازار معتقدند که اگر کلیه هیجانات از بازار تخلیه شود امکان حضور مجدد نرخ اسکناس آمریکایی در کانال مذکور وجود دارد.

سکه جا زد، دلار ادامه داد
روند بازارهای ارز و طلا در روز پنج‌شنبه ۶ اردیبهشت متضاد بود. دلار آزاد که در راستای روند کاهشی جدید خود در بازار روز چهارشنبه به رقم ۶۴هزار تومان رسیده بود، بازار پنج‌شنبه را نیز با افت نرخ پشت سر گذاشت و در این روز حدود ۵۵۰تومان کاهش یافت تا در رقم ۶۳ هزار و ۴۵۰تومان معامله شود. گفتنی است که آخرین روز حضور دلار در این نرخ ۲۱ فروردین بود. اما برخلاف روند کاهشی دلار، قیمت شاخص‌های طلایی بازار تهران در روزهای پایانی هفته گذشته افزایشی بود. هر قطعه سکه طلا طرح جدید در بازار پنج‌شنبه با رشد ۵۰۰ هزار تومانی به رقم ۴۲میلیون و ۴۰۰هزار تومان رسید. ربع سکه طلا نیز در این روز رشدی ۱۰۰هزار تومانی را تجربه کرد و در رقم ۱۵ میلیون و ۱۰۰هزار تومان داد و ستد شد. به عقیده برخی از تحلیلگران بازدهی‌های هفتگی منفی ۵.۵۶ درصدی سکه و منفی ۲.۸۳درصدی دلار، این اصلاح نرخ سکه را توجیه می‌کند. البته نوسانات طلای جهانی را نیز می‌توان دیگر عامل تغییر روند بازار سکه دانست.

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.